Ranula, ağız tabanında, özellikle dilin altında gelişen, içi sıvı dolu bir kisttir. Genellikle tükürük bezlerinden biri olan sublingual bezin kanallarının tıkanmasıyla ortaya çıkar. Çoğu zaman ağrısızdır ve ciddi bir sağlık riski oluşturmaz. Ancak büyüyerek yutma, konuşma veya çiğneme gibi işlevleri zorlaştırabilir.
Ranula Belirtileri Nelerdir?
Ranula, genellikle aşağıdaki belirtilerle kendini gösterir:
- Dil altında veya ağız tabanında şişlik ve yumuşak bir kitle oluşumu.
- Hafif bir dolgunluk hissi veya baskıya bağlı rahatsızlık.
- Büyük ranulalar, yutma ve konuşma zorluklarına neden olabilir.
- Eğer ranula derin dokulara yayılırsa (dalıcı ranula), boyunda da şişlik meydana gelebilir.
Ranula Neden Oluşur?
Ranulanın temel nedeni, tükürük bezlerinden birinin kanalının tıkanmasıdır. Tükürüğün normal şekilde akamaması, bez içinde sıvı birikmesine ve kist oluşumuna yol açar. Bu durumun oluşmasına katkıda bulunan faktörler şunlardır:
- Tükürük kanallarında tıkanıklık: Doğuştan gelen anatomik farklılıklar veya zaman içinde gelişen tıkanmalar ranulaya neden olabilir.
- Travma: Ağız içinde meydana gelen yaralanmalar, tükürük bezlerinin işleyişini bozarak sıvı birikimine neden olabilir.
- Enfeksiyonlar: Tükürük bezlerinde iltihaplanma, tıkanıklığa sebep olabilir.
- Cerrahi girişimler: Daha önce yapılan ağız içi ameliyatlar veya diş müdahaleleri, ranula gelişimine katkıda bulunabilir.
Ranula Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi, ranulanın büyüklüğüne ve hastaya verdiği rahatsızlığa bağlı olarak değişiklik gösterir:
- Takip ve İzlem: Küçük ve rahatsızlık vermeyen ranulalar zamanla kendiliğinden kaybolabilir. Doktor, belirli aralıklarla büyüme olup olmadığını kontrol edebilir.
- Cerrahi Müdahale:
- Marsupializasyon: Kistin açılarak içindeki sıvının dışarı akması sağlanır. Küçük ranulalar için etkili bir yöntemdir, ancak bazen tekrar oluşabilir.
- Sublingual Bez Çıkarılması: Daha büyük ve tekrarlayan ranulalarda, tükürük bezinin ağız içinden tamamen çıkarılması gerekebilir.
- İğne ile Aspirasyon: Kistin içindeki sıvı boşaltılarak geçici bir rahatlama sağlanabilir. Ancak bu yöntem genellikle kalıcı bir çözüm sunmaz, çünkü ranula tekrar dolabilir.
Ranula Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmediğinde ranula zamanla büyüyerek ağız içinde daha fazla rahatsızlık yaratabilir. Büyük ranulalar:
- Çiğneme ve yutmayı zorlaştırabilir.
- Konuşmada güçlük oluşturabilir.
- İkincil enfeksiyonlara yol açabilir.
- Daha geniş alanlara yayılabilir (dalıcı ranula).
Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde erken müdahale edilmesi önemlidir.
Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?
Ağız içinde fark ettiğiniz anormal bir şişlik veya dil altında bir kitle varsa vakit kaybetmeden bir doktora başvurmalısınız. Erken teşhis, tedavi sürecini kolaylaştırır ve olası komplikasyonları önler.
Ranula, genellikle ciddi bir sağlık sorunu olmasa da büyüdüğünde rahatsız edici olabilir. Eğer belirtilerle karşılaşıyorsanız, ağız sağlığınızı korumak için uzman bir doktora danışmanız en doğru adım olacaktır.
