Kronik Orta Kulak İltihabı (Kronik Otitis Media)
Kronik orta kulak iltahabı ; orta kulakta uzun süre devam eden veya sık sık tekrarlayan bir iltihaplanma durumudur. Tıbbi olarak karmaşık bir süreç olmasının yanı sıra, zamanında ve doğru şekilde tedavi edilmediğinde işitme kaybına, yaşam kalitesinde düşüşe ve diğer ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Kronik Otitis Media Nedir?
Orta kulak, kulak zarının arkasında yer alan, hava ile dolu bir boşluktur ve ses dalgalarını iç kulağa ileten küçük kemikçiklerden oluşur. Kronik Orta Kulak İltihabı, bu bölgedeki iltihaplanmanın uzun süre devam ettiği veya sık sık nüksettiği bir durumdur. Genellikle, östaki borusunun işlev bozukluğu bu rahatsızlığın temel nedenlerinden biridir. Östaki borusu, burun ve boğaz bölgesini orta kulağa bağlayan bir tünel gibi geçittir ve orta kulaktaki hava basıncının dengelenmesinde kritik bir rol oynar.
Östaki borusundaki tıkanıklığın nedenleri arasında şunlar sayılabilir:
- Alerjiler: Burun tıkanıklığı ve geniz akıntısı yaratarak kulak basıncını etkiler.
- Tekrarlayan enfeksiyonlar: Özellikle çocukluk döneminde geçirilen sık üst solunum yolu enfeksiyonları.
- Geniz eti büyümesi: Özellikle çocuklarda östaki borusunun kapanmasına neden olabilir.
Kronik Orta Kulak İltihabı Belirtileri
Kronik Orta Kulak İltihabı belirtileri, genellikle hafif olmakla birlikte zamanla artabilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Kulak akıntısı (sarı veya yeşil renkli, kötü kokulu)
- İşitme kaybı
- Kulakta dolgunluk hissi
- Zaman zaman ağrı veya rahatsızlık
- Kulakta çınlama (tinnitus)
- Denge sorunları ve baş dönmesi (nadiren)
Tanı Yöntemleri
Kronik otitis medianın doğru şekilde tanınması, etkili bir tedavi için kritik öneme sahiptir. Tanı için kullanılan yöntemler şunlardır:
Hastanın Tıbbi Geçmişi
Hastanın şikayetlerinin süresi, enfeksiyon sıklığı, önceki tedaviler ve diğer sağlık sorunları detaylı bir şekilde değerlendirilir.
Fiziksel Muayene
- Otoskopi: Kulak zarının görsel olarak incelenmesi yapılır. Kulak zarında delik, sıvı birikimi veya anormal renk değişiklikleri gibi işaretler aranır.
- Mikroskopik Muayene: Kulak zarını daha detaylı incelemek için mikroskop kullanılabilir.
İşitme Testleri (Odyometri)
Kronik otitis media, işitme kaybına yol açabileceğinden, işitme testleri yapılır.
Radyolojik Görüntüleme
- BT Tarama (Bilgisayarlı Tomografi): Kronik enfeksiyonun mastoid kemiğe veya çevredeki diğer dokulara yayılıp yayılmadığını belirlemek için yapılır.
- MR Görüntüleme: Daha karmaşık vakalarda yumuşak doku değerlendirmesi için tercih edilir.
Kronik Orta Kulak İltihabı Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi, enfeksiyonun nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişir. Tedavi yöntemleri genellikle medikal ve cerrahi olarak ikiye ayrılır.
Medikal Tedavi
- Antibiyotikler: Oral veya lokal antibiyotik damlalar, enfeksiyonun kontrol altına alınması için reçete edilir.
- Kulak Temizliği: Kulakta biriken enfekte sıvı ve püy, doktor tarafından dikkatlice temizlenir.
Orta Kulak İltihabı Ameliyatı
Bazı durumlarda medikal tedavi yeterli olmayabilir. Bu gibi durumlarda cerrahi yöntemlere başvurulur. Aşağıda kronik otitis media için en yaygın cerrahi müdahaleler açıklanmıştır.
Cerrahi Müdahaleler ve Endikasyonları
Miringoplasti
- Endikasyonlar: Kulak zarında küçük deliklerin bulunduğu, ancak enfeksiyonun mastoid kemiğe veya çevredeki diğer yapılara yayılmadığı durumlarda tercih edilir.
- Nasıl Yapılır? Kulak zarındaki delik doku grefti (Kıkırdak zarı) kullanılarak kapatılır.
Timpanoplasti
- Endikasyonlar: Kulak zarında daha büyük deliklerin bulunduğu veya işitme kaybının eşlik ettiği durumlarda uygulanır.
- Nasıl Yapılır? Kulak zarındaki delikler onarılırken, aynı zamanda orta kulak iltahabı temizlenir, orta kulak kemikçikleri de kontrol edilir. Eğer bu kemikçiklerde hasar varsa, protezle değiştirilir veya tamir edilir (Ossiküloplasti).
Mastoidektomi
- Endikasyonlar: Mastoid kemiğe yayılan enfeksiyonlarda veya biyofilm nedeniyle sürekli tekrarlayan enfeksiyonlarda uygulanır.
- Nasıl Yapılır? Mastoid kemiğin enfekte kısmı temizlenir. Bu işlem, genellikle timpanoplasti ile birleştirilir.
Kolesteatom Cerrahisi
- Endikasyonlar: Kronik otitis media sonucu gelişen kolesteatom (orta kulakta anormal doku birikimi) durumunda tercih edilir.
- Nasıl Yapılır? Kolesteatom çıkarılır ve enfeksiyonun yayıldığı tüm bölgeler temizlenir.
Cerrahi Müdahalelerin Başarı Oranları ve Riskleri
Kronik otitis media için yapılan cerrahi işlemler genellikle yüksek başarı oranlarına sahiptir. Örneğin:
- Timpanoplastinin başarı oranı %90’ın üzerindedir.
- Mastoidektomi sonrası enfeksiyon tekrarlama oranı oldukça düşüktür.
Ancak her cerrahi işlemde olduğu gibi bazı riskler mevcuttur:
- İşitme kaybı (nadiren)
- Kulakta geçici veya kalıcı dolgunluk hissi
- Enfeksiyonun tekrarlaması
- Yüz felci
Sonuç
Kronik Orta Kulak İltihabı , zamanında tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilen bir rahatsızlıktır. Doğru tanı yöntemleri ve uygun tedavi yaklaşımları, hastalığın kontrol altına alınmasında kritik öneme sahiptir. Medikal tedaviye yanıt vermeyen durumlarda cerrahi müdahaleler oldukça etkili bir çözüm sunar. Özellikle miringoplasti, timpanoplasti ve mastoidektomi gibi cerrahi yöntemler, hem enfeksiyonu kontrol altına almak hem de hastanın işitme sağlığını korumak açısından önemli rol oynar.
Bu nedenle, Kronik Orta Kulak İltihabı şüphesi olan hastaların bir kulak burun boğaz uzmanına başvurarak erken tanı ve tedaviye yönlendirilmesi, yaşam kalitesinin artırılması açısından büyük önem taşır.
Yazar : Prof. Dr. Gediz Murat Serin
Instagram : @prof.dr.gedizmuraterin
