BOS Rinore: Beyin Omurilik Sıvısının Burundan (Kaçması) Sızması
Rinore, burundan aşırı sıvı akışı anlamına gelir. Soğuk algınlığı, alerji, enfeksiyon veya beyin omurilik sıvısı kaçağı (BOS rinore) gibi farklı nedenlerden kaynaklanabilir. Beyin omurilik sıvısı (BOS), beyin ve omuriliği çevreleyen, onları koruyan ve besleyen hayati bir sıvıdır. BOS, metabolik atıkların uzaklaştırılmasını sağlar ve enfeksiyonlarla mücadelede rol oynar.
BOS rinore, burundan su gibi berrak bir sıvının akmasıyla kendini gösteren bir durumdur. Bazen basit bir ıkınma veya ağırlık kaldırma bile neden olabilir. Kontrolsüz BOS sızıntısı, menenjite yol açabilecek ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
BOS rinorenin en yaygın nedenleri şunlardır:
- İdiopatik (kendiliğinden gelişen) nedenler
- Kafa travmaları (düşme, trafik kazaları, darbeler)
- Ameliyat sonrası komplikasyonlar (beyin veya burun cerrahisi sonrası sızıntı)
- Doğumsal yapısal zayıflıklar (ince veya zayıf kafa tabanı)
- Beyin veya kafa tabanı tümörleri
BOS Rinore Belirtileri
- Burundan tek taraflı, sürekli ve berrak sıvı akışı
- Öne eğildiğinde sıvı akışının artması
- Baş ağrısı
- Görme problemleri ve ışığa hassasiyet
- Ense sertliği ve menenjit belirtileri
Tanı Yöntemleri
BOS rinore teşhisi için kullanılan yöntemler:
- Beta-2 transferrin testi (BOS sıvısının varlığını kesin olarak belirler)
- BT (Bilgisayarlı Tomografi) (kafa tabanı kırıklarını gösterir)
- MR (Manyetik Rezonans) ve MRG sisternografi (sızıntının kaynağını belirler)
Tedavi Yöntemleri
BOS rinore tedavisi, sızıntının kaynağına bağlı olarak değişir:
- Kendiliğinden iyileşme: Hafif vakalar dinlenme, başı yukarıda tutma ve sıvı alımı ile düzelebilir.
- İlaç tedavisi: Enfeksiyon riskine karşı antibiyotikler verilebilir.
- Cerrahi müdahale: Sızıntı devam ediyorsa veya enfeksiyon riski yüksekse ameliyat gereklidir.
Endoskopik BOS Rinore Onarımı
Minimal invaziv bir yöntem olan endoskopik BOS onarımı, burun içinden girilerek kaçağın kapatılmasını sağlar.
Cerrahi Süreç
- Görüntüleme (BT/MRG/MRG Sisternografi) ile kaçak yeri tespit edilir.
- Endoskop kullanılarak kaçak bölgesi açığa çıkarılır.
- Defektler fasya, mukozal flep veya yağ dokusu ile kapama yapılır.
- Tampon veya lomber drenaj ile iyileşme desteklenir.
Ameliyat Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
- 1-3 gün hastanede takip edilir.
- İlk haftalarda burun sümkürmekten ve ağır fiziksel aktiviteden kaçınılmalıdır.
- Başarı oranı yüksektir (%90-95), ancak tedavi edilmezse menenjit riski vardır.
Önlem ve Korunma
- Başı dik tutarak uyumak ve öne eğilmekten kaçınmak sızıntıyı azaltabilir.
- Burun sümkürmemek ve zorlamamak, basıncı artırarak sızıntıyı kötüleştirebilir.
- Bol sıvı tüketmek, beyin omurilik sıvısının dengesini koruyabilir.
- Ateş, ense sertliği, bilinç bulanıklığı gibi enfeksiyon belirtilerine dikkat etmek hayati önem taşır.
Sonuç
Tek taraflı, berrak burun akıntısı hafife alınmaması gereken bir durumdur. Bu belirtiler fark edildiğinde ihmal edilmemeli ve bir uzmana başvurulmalıdır. Erken teşhis ve uygun tedavi ile ciddi komplikasyonlar önlenebilir.
