Günlük yaşamımızda dengenin önemi çoğu zaman fark edilmese de ani bir baş dönmesi anında bu durumu derinden hissederiz. Baş dönmesinin en sık karşılaşılan nedenlerinden biri olan Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV), iç kulağımızın karmaşık yapısında meydana gelen küçük bir değişiklikten kaynaklanır. Ancak bu “küçük” değişiklik, yaşam kalitemizi önemli ölçüde etkileyebilir.
BPPV’nin Sebepleri ve Görünümü
BPPV’nin temelinde, iç kulak duvarında yerleşen kristallerinin yerinden oynaması ve yanlış bir bölgeye kayması yatar. Bu kristaller, başın hareketiyle birlikte denge sinirlerine yanlış sinyaller göndererek, baş dönmesi hissini tetikler. Kimi zaman yataktan kalkarken, kimi zaman ise yere eğilip kalktığımızda kimi zamanda sadece sola veya sağa dönme ile de bu dönme hissiyle karşılaşabiliriz.
Bu rahatsızlık genellikle “oda dönüyormuş gibi” bir his yaratır. Ancak ilginç bir şekilde, bu dönme hissi yalnızca bir pozisyon değişikliğinde ortaya çıkar ve birkaç saniye ile bir dakika arasında sürebilir. Bir dakikadan uzun bir atak asla olmaz. Bazı kişiler için bu his sadece fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik bir rahatsızlık haline gelir, çünkü sürekli baş dönmesi beklentisi yaşam kalitesini düşürür.
BPPV’nin Belirtileri ve Etkileri
BPPV’nin en belirgin semptomu baş dönmesi olsa da bu durum tek başına ortaya çıkmaz. Baş dönmesine sıklıkla mide bulantısı, denge kaybı, kulak çınlaması ve hatta bulanık görme eşlik edebilir. Bu semptomlar kişinin günlük aktivitelerini sınırlandırabilir ve özgüvenini olumsuz etkileyebilir. Özellikle yaşlı bireylerde, BPPV’nin sebep olduğu denge kayıpları düşme riskini artırarak fiziksel yaralanmalara yol açabilir.
BPPV’nin Tanısı ve Tedavi Süreci
BPPV’nin tanısında en sık kullanılan yöntemlerden biri, baş hareketlerini içeren Dix-Hallpike testidir. Bu test, baş dönmesinin hangi hareketlerle tetiklendiğini belirlemek için uygulanır. Tanı konulduktan sonra, tedavi genellikle ilaç kullanımını gerektirmez. Bunun yerine, Epley manevrası gibi özel pozisyonlama teknikleri ile kristallerin doğru konuma yönlendirilmesi sağlanır. Ancak, kristallerin yerine oturtulması sırasında başka kanallara kayması gibi durumlar tedaviyi karmaşık hale getirebilir ve baş dönmesinin devam etmesine neden olabilir. Bazen semptomların tamamen geçmesi için bazen ilaçlar ve bazen de denge egzersizleri önerilir. Bu egzersizler yalnızca tedavi sürecini hızlandırmakla kalmaz, aynı zamanda kişinin iç kulak sağlığını korumasına da yardımcı olur.
