Tiroglossal Kanal (Duktus) Kisti
Tiroglossal kanal kisti, tiroid bezi anne karnında gelişirken geçtiği yolun tam kapanmaması sonucu boyunda oluşan sıvı dolu bir şişliktir. Genellikle tiroglossal kanal denilen bu yol embriyonun gelişimi sırasında kaybolmalıdır, ancak bazen bu duktus tam olarak kapanmaz ve kist oluşumuna neden olabilir. Normal olarak insanlar bebekken bu kisti doğarlar, fakat genellikle sonradan fark edilir.
Bu kist genellikle boynun tam ortasında, özellikle boğazdaki hyoid kemiğin yakınında görülür. Doğumda fark edilmez, ancak çocukluk veya ergenlik döneminde, özellikle bir enfeksiyon sonrası aniden belirgin hale gelebilir. Aileler için endişe verici olsa da genellikle zararsızdır. Çoğu zaman ağrısızdır, ancak büyüdüğünde rahatsızlık verebilir. Enfekte olursa kızarıklık, hassasiyet ve bazen yutkunmada zorluk gibi belirtilere yol açabilir. Dikkat çeken bir özelliği, yutkunurken veya dili hareket ettirirken kistin de yukarı aşağı hareket etmesidir.
Tanı ve Tedavi
Tiroglossal kanal kistinin tanısında ultrason sıklıkla yeterlidir. Ultrason, kistin iç yapısını inceleyerek doktorun teşhis koymasını sağlar. Bazı durumlarda, tiroid bezinin yerleşimini değerlendirmek veya farklı hastalıkları dışlamak için ek görüntüleme yöntemleri (MR veya BT gibi) istenebilir.
Tedavi için genellikle ameliyat gerekir. “Sistrunk ameliyatı” adı verilen bu yöntemde, yalnızca kist değil, kistin oluştuğu kanalın kalıntıları da temizlenir. Ayrıca, tekrar oluşmasını önlemek için hyoid kemiğin orta kısmı da alınır. Ameliyat genel anestezi altında, boynun orta hattında küçük bir kesi yapılarak gerçekleştirilir. Operasyon genellikle kısa sürer ve ciddi bir yan etki beklenmez, ancak nadiren ameliyat sonrası boyunda tükürük sızıntıları oluşabilir.
Boynun ortasında hareket eden bir şişlik fark edilirse, zaman kaybetmeden bir doktora başvurmak önemlidir. Erken teşhis ve doğru tedavi, ilerleyen dönemlerde oluşabilecek sorunları önleyerek daha sağlıklı bir yaşam sürmeyi sağlar.
